NHỮNG LƯU Ý KHI PHÂN TÍCH LẠM PHÁT? ( PHẦN 2)

Trong phần 1 chúng ta đã hiểu lạm phát là gì và ý nghĩa cần quan tâm, sang phần tiếp theo, ta sẽ đi tìm hiểu cách đo lường lạm phát

Làm sao để đo lường lạm phát?

Để đo lường được CPI, người ta sử dụng một giỏ hàng hóa và dịch vụ đại diện cho những gì người tiêu dùng điển hình mua. Giỏ này được chia thành các nhóm chính như: Thực phẩm và đồ uống, Nhà ở, Quần áo, Giao thông, Y tế, Giải trí, Giáo dục và truyền thông.

Giỏ hàng này sẽ bao gồm 700 mặt hàng và sẽ có trọng số riêng. Vì vậy không như thông thường mọi người hay nghĩ lạm phát được đo lường qua sự tăng giá của bát phở, bó rau,… Thực ra lạm phát được tính toán rộng hơn như thế rất nhiều.

Hình 1 cho thấy trọng số của rổ hàng hóa tính CPI, tập trung nhiều nhất ở nhóm Thực Phẩm và Nhà Ở, chiếm lần lượt là 33 và 18%, có thể hiểu rằng trung bình 1 người Việt Nam sẽ chi ra hơn 50% thu nhập để dùng cho ăn uống và nhà ở. Sau đó là Giao thông, đi lại, chứ không sử dụng nhiều cho những dịch vụ hay du lịch, giải trí.

Các cơ quan thống kê thu thập dữ liệu về giá của các mặt hàng trong giỏ hàng hóa và dịch vụ tại nhiều địa điểm và thời điểm khác nhau. Tỷ lệ lạm phát được tính bằng phần trăm thay đổi của CPI giữa hai kỳ.

Công thức: Tỷ lệ lạm phát = [(CPI hiện tại – CPI kỳ trước) / CPI kỳ trước] x 100

Ví dụ: Hình 2 cho thấy CPI tháng 11 tăng 2.77% YoY, điều này có nghĩa là mức giá chung của hàng hóa và dịch vụ đã tăng 2.77% từ T11/2023 đến T11/2024.

Để phân tích CPI hay lạm phát ta có thể xem xu hướng và chi tiết từng thành phần bên trong, và liệu lạm phát bao nhiêu sẽ là tốt, bao nhiêu sẽ là xấu, ta sẽ tìm hiểu ở những bài viết sau anh chị nhé.